سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

با توجه به شرایط اقلیمی خراسان جنوبی و بروز مشکلات عدیده‌ای چون کم آبی در شهرستان های استان، حفاظت خاک و آب از سازنده‌ترین راهکارها برای مقابله با خشکسالی است. آبخیزداری یکی از شیوه‌های نوین برای مهار و پخش سیلاب‌ها بوده که باعث کنترل سیلاب‌های مخرب و نفوذ آب به داخل سفره‌های آب زیرزمینی می شود.

در شرایطی که بی آبی در بسیاری از روستاهای خراسان جنوبی سیل مهاجرت به راه انداخته، سازه های آبخیزداری گزینه ای مناسب برای نگهداشت جمعیت روستایی و راه‌ نجات روستاییان است که در بسیاری از نقاط مهاجرت معکوس به دنبال داشته است.

بنا به اذعان کارشناسان، آبخیزداری یکی از جدید ترین روش‌هایی بوده که بر اساس نگرش و برنامه‌ریزی سیستمی و تکاملی انجام شده و از ویژگی هایی اعم از جامع‌نگری و دوراندیشی برخوردار است چراکه می توان راه نجات خاک و آب را در این پروژه ها جست و جو کرد

اجرای دو هزار و ۳۰۰ پروژه آبخیزداری در خراسان جنوبی نشان دهنده همت بالای متولیان برای روشن کردن چراغ روستاها و استفاده از آب حاصل از باران بوده که نقش بسزایی در احیای روستاهای خفته داشته است.

توجه رهبر فرزانه انقلاب به تامین اعتبار پروژه های آبخیزداری از محل صندوق توسعه ملی نشان از اهمیت این طرح ها داشته که با تخصیص این اعتبارات گام های موثری در راستای نجات روستاها برداشته شده است.

تجربه‌های داخلی و خارجی در حوزه آبخیز داری نشان می‌دهد که اقدامات در این حوزه مهم‌ترین و بهینه‌ترین راهکار در مقابله با فرسایش خاک است، بنابراین انتظار می‌رود سیاست گذاری و تامین اعتبار لازم برای اجرای این طرح ها بیش از پیش مورد توجه دولتمردان قرار گیرد.

بهره مندی ۲۸۵ روستا از طرج های آبخیزداری

علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی بیان کرد: آبخیزداری اعمال مدیریت هماهنگ یک پارچه و قانونمند کلیه منابع کشاورزی و اقتصادی در یک حوزه آبخیز است.

وی با بیان اینکه آبخیزداری تنها پروژه ای است که مدیریت بحران در خشکسالی‌ها را دارد، گفت: در خشکسالی‌ها هر جایی که سازه آبی را در بالادست قنوات احداث کردیم، مردم آن روستا با کمترین اثرات خشکسالی مواجه بوده اند.

نصرآبادی با بیان اینکه پروژه‌های آبخیزداری با کنترل سیلاب می توانند اثرات تخریبی را کاهش دهند، افزود: در تر سالی هم هر جایی که سازه آبخیزداری داری احداث کردیم، کمترین خسارات و تخریب ناشی از سیل را داشته ایم.

وی با اشاره به اجرای پروژه های آبخیزداری و اعتبارات این حوزه بیان کرد: طی سال ۹۷ که با لطف رهبری مجوز برداشت از صندوق توسعه ملی صادر شد، تحول بزرگی در امر آبخیزداری اتفاق افتاد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با بیان اینکه تا سال ۹۹ با برداشت از صندوق توسعه ملی در کل کشور تحول عظیمی در بحث آبخیزداری واقع شد، گفت: در خراسان جنوبی حدود ۸۲ میلیارد تومان تخصیص اعتبار داشتیم که پروژه های زیادی در سه سال اجرا کردیم.

نصرآبادی ادامه داد: با این اعتبار تخصیص یافته در تمام شهرستان ها و حوزه های آبخیز استان پروژه های آبخیزداری اجرا شد که حاصل آن حدود ۲۶۰ سازه آبی اعم از خاکی و سنگ و ملات بود.

وی با بیان اینکه این پروژه ها در حدود ۷۲ حوزه آبخیزداری در مساحت ۸۳ هزار هکتار اجرا شد، اظهار کرد: ۲۵۸ روستا با جمعیت ۱۱۰ هزار نفر از منافع احداث این سازه های آبخیزداری بهره مند شدند.

پیش بینی تخصیص ۱۰۰ میلیارد اعتبار در سال جاری

نصرآبادی بیان کرد: علاوه بر تغذیه سفره های آب زیرزمینی و افزایش آبدهی قنوات، احیای پوشش گیاهی، جلوگیری از فرسایش و تخریب خاک از اثرات آبخیزداری است.

وی امنیت اقتصادی را از دیگر مزایای اجرای پروژه های آبخیزداری دانست و گفت: هر جایی که پروژه اجرا شده و مردم نتایج را دیده اند، در آن جامعه روستایی مهاجرت معکوس و امید به زندگی را داشته ایم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی بیان کرد: بعد از سال های ۹۸ و ۹۹، در سال ۱۴۰۰ حدود ۹۰ میلیارد تومان اعتبار ملی و استانی تخصیص یافته داشتیم که حاصل اجرای این پروژه ها ۱۱۲ سازه آبخیزداری در کل استان بوده است.

وی با بیان اینکه این پروژه ها در ۳۲ حوزه آبخیزداری در مساحت ۵۲ هزار هکتار اجرا شده و در حال اجرا است، گفت: با پیگیری هایی که صورت گرفته در سال جاری هم ۱۰۰ میلیارد تومان از محل تملک و محرومیت اعتبار خواهیم داشت.

نصرآبادی با بیان اینکه تاکنون بیش از دو هزار و ۳۰۰ پروژه آبخیزداری در خراسان جنوبی اجرا شده است، افزود: حجم آبگیری این سازه ها ۸۵ میلیون متر مکعب است.

وی با بیان اینکه از مساحت ۵۰۰ میلیون هکتاری استان، حدود هفت و نیم میلیون هکتار عرصه های مستعد آبخیز را داریم، گفت: از این میزان مطالعات لازم برای حدود دو میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار انجام شده است.

مطالعه طرح های آبخیزداری نیازمند تامین اعتبار

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی ادامه داد: پنج میلیون هکتار هنوز مطالعه نشده که در راستای تامین اعتبار آن نیازمند کمک مردم و مسئولان هستیم.

نصرآبادی با اشاره به دیگر مزیت های پروژه های آبخیزداری بیان کرد: هر هکتار عملیات آبخیزداری می تواند منجر به استحصال ۵۳۰ متر مکعب آب شود.

وی با بیان اینکه هر هکتار عملیات آبخیزداری منجر به افزایش ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار علوفه در یک مرتع می شود، گفت: همچنین از فرسایش ۹ تن خاک جلوگیری می کند و کنترل شش تن رسوب را در دارد.

نصرآبادی با بیان اینکه اگر بتوانیم آبخیزداری را در اولویت پروژه های عمرانی قرار دهیم، مشکل درصد زیادی از مردم حل می شود، افزود: این امر راهکاری کوتاه مدت برای تامین آب به عنوان مهم ترین مشکل استان، است.