سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

همان طور که می دانیم در مناطق خشک و نیمه خشک منبع اصلی تامین آب مورد نیاز در بخش های مختلف، منابع آب های زیر زمینی است که با توجه به محدودیت آن و از طرف دیگر بهره برداری از آن، این منابع به شدت رو به کاهش است.

از طرف دیگر وقوع سیلاب در رودخانه ها و خسارات ناشی از آن ها همواره از جمله دغدغه های ساکنان مناطق سیل خیز کشور است. میزان خسارات سیل، بخش قابل توجهی از کل خسارات ناشی از بلایای طبیعی را در ایران شامل می شود. وقوع سیلاب های طغیانی نه تنها فرسایش شدید سطح حوزه آبخیز و مسیر رودخانه را سبب می شود، بلکه خسارات هنگفتی به جاده ها، تاسیسات، پل ها، کانال های انتقال آب، اراضی کشاورزی، مناطق مسکونی و ... وارد می سازد.

از مهمترین روش ها در افزایش پتانسیل منابع آبی و کاهش تبعات ناشی از کم آبی و خشکسالی و سیل، اقدامات آبخیزداری بوده که نتیجه آن افزایش تولیدات کشاورزی، دامداری، اشتغال، تثبیت معیشت و رونق و آبادانی روستا ها و کاهش فرسایش و رسوب در حوزه ها همراه با احیای مراتع می باشد.

 به همین دلیل است که امروزه یکی از مهم ترین اقدامات برای کاهش اثرات خشکسالی و سیل، انجام عملیات آبخیزداری است که در ادامه به بررسی اثرات آبخیزداری می پردازیم.

آن طور که علیرضا نصرآبادی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اظهارداشت: ازکل مساحت استان که بیش از ۱۵ میلیون هکتاراست حدود ۷.۵ میلیون هکتار(۵۰ درصد) مستعد اجرای عملیات آبخیزداری است که از این میزان برای ۲.۶ میلیون هکتار(۳۵درصد) کار مطالعاتی و تهیه طرح اجرایی توسط مشاوران بخش خصوصی و با نظارت مستقیم اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان انجام که از این سطح ۳۴ درصد اجرا شده است.

وی ادامه داد: از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۴۰۱ (۱۷ سال)، ازمحل اعتبارات ملی و استانی، بالغ بر دو هزار و ۳۰۰ سازه آبخیزداری در ۱۱ شهرستان استان اجرایی شد.

به گفته وی این سازه ها سبب مهار  بالغ بر۸۴ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب رواناب در سطحی بالغ بر ۹۰۰ هزار  هکتار می شود که از این مقدار رواناب مهار شده حدود ۵۰ درصد آن به سفره آب های زیرزمنی نفوذ یافته و باعث تغذیه سفره های آب زیر زمینی شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اضافه کرد: همچنین این امر سبب افزایش دبی قنوات در پایین دست سازه های آبخیزداری شده که به دنبال آن سطح زیر کشت محصولات کشاورزی نیز افزایش یافت.