سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

بیش از یک سوم وسعت ۱۵ میلیون هکتاری خراسان جنوبی را یعنی ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار آن را عرصه های بیابانی به خود اختصاص داده است که از این وسعت ۵ میلیون و ۴۰۰ هکتاری عرصه های بیابانی حدود ۵ میلیون هکتار مناطق تحت فرسایش بادی است و باز بیش از دو میلیون ۱۰۰ هکتار این عرصه ها کانون های بحرانی فرسایس بادی ست.

با این پیش فرض پرسشی که به ذهن متبادر می شود آیا با وجود استمرار ۲۲ ساله قهر طبیعت شاهد افزایش عرصه های بیابانی در خراسان جنوبی بوده ایم؟

آن طور که علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اظهار داشت: هر چهار سال یک بار آخرین  وضعیت کانون های فرسایش بادی در استان بازنگری می شود و براساس آمار بازنگری کانون های فرسایش بادی در سال ۹۵ خراسان جنوبی دارای ۲۸ کانون فرسایش بادی با مساحت یک میلیون و ۳۸۶ هزار و ۷۴۱ هکتار بود اما این آمار در سال ۹۹ به ۳۲ کانون فرسایش بادی به مساحت دو میلیون و ۱۱۲ هزار هکتار افزایش یافت.

وی با اشاره به افزوده شدن ۴ کانون فرسایش بادی جدید به استان ادامه داد: از ۱۵ میلیون هکتار مساحت خراسان جنوبی در سال ۹۵ سه میلیون و ۱۲۱ هزار هکتار آن تحت تاثیر فرسایش بادی بود که اکنون به چهار میلیون ۱۶۸ هزار و ۲۰۰ هکتار افزایش یافته یعنی یک میلیون و ۱۷۰ هزار هکتار به عرصه های بیابانی و مستعد فرسایش بادی استان اضافه شده است.

به گفته وی با توجه به حجم و وسعت بسیار کانون های فرسایش بادی در خراسان جنوبی اکنون عملیات مقابله با بیابان زایی در کانون هایی با شدت زیاد و متوسط انجام می شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی افزود: کانون‌های بحرانی فرسایش بادی بسیار حساس بوده و هیچ گونه فعالیتی نمی‌توان از نظر زیرساختی و عمرانی روی آن انجام داد و فقط برای  احیاء و مراقبت آن باید اقدام کرد.

۳ شهرستان دارای بیشترین کانون بحران

نصرآبادی اضافه کرد: به شکل ویژه از نظر میزان گستردگی به ترتیب اولویت شهرستان طبس، نهبندان و زیرکوه ۳ شهرستانی است که بیشتر کانون‌های بحرانی فرسایش بادی استان را دارد.‌

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی با بیان اینکه با توجه به شرایط استان در حوزه پدیده ریزگردها، کارگروه ملی گرد و غبار باید ورود پیدا کند، عنوان کرد: طرح مردمی کاشت نهال از سیاست‌های خوب دولت در زمینه افزایش سرانه فضای سبز است که حدود ۴ میلیون اصله نهال سهم استان است و با مشارکت دستگاه‌ها اجرایی کاشته خواهد شد.

نصرآبادی تصریح کرد: با این که قدامات خوبی در زمینه بیابان زدایی خراسان جنوبی  انجام شده است اما در زمینه پیشگیری و مقابله با گسترش این کانون‌ها باید همه ورود کنند.

نزدیک شدن عرصه بیابانی به زندگی مردم

وی با هشدار به این که عرصه های بیابانی روز به روز به محیط زندگی مردم در نقاطی چون بشرویه، سه قلعه، حاجی آباد زیرکوه، آفریز و چاهک موسویه قاینات، شهر طبس، نهبندان، چاهداشی و سهل آباد و... نزدیک می شود و زندگی مردم را در این نقاط تحت تاثیر قرار داده است تصریح کرد: در صدر عواملی که سبب بیابازایی در خراسان جنوبی شده می توان به پیامدهای ۲۲ ساله خشکسالی اشاره کرد که پیامد های ناشی از آن سبب شده تا روز به روز به وسعت و روند بیابازایی در استان افزوده شود.

وی خاطرنشان کرد: این مسئله را هم باید در نظر داشت که با توجه به تغییر اقلیم روند خشکسالی ها نیز رو به توسعه و پیشرفت است طوری که بیشتر مراتع استان که در گذشته مورد استفاده برای دام ها بود در حال حاضر به بیابان تبدیل شده و هیچ استفاده ای از آن نمی شود بلکه منشاء ریزگردها در دیگر شهرستان هاست.

به نظر وی اگر شرایط به همین وضع ادامه یابد و بیابان زایی با سرعتی که در پیش گرفته افزایش پیدا کند در چند سال آینده شرایطی مانند اهواز و سیستان و بلوچستان در انتظار خراسان جنوبی هم خواهد بود.

خراسان جنوبی در صدر استان های غبار خیز

علی محمد طهماسبی بیرگانی، دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار ۱۳ اردیبهشت ماه امسال در وبینار«آینده‌پژوهشی برنامه‌های حفاظت و احیای دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور» با بیان اینکه ۲۳ استان کشور دارای کانون گرد و غبار هستند، اظهارداشت: به ترتیب ۶ استان خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان و هرمزگان ۸۵ درصد غبارخیزی کشور را دارند.

به گفته وی خراسان جنوبی با ۶ میلیون هکتار غبارخیزی در صدر جدول مناطق گرد و غبار قرار دارد و بالاترین میزان غبارخیزی در این استان در مرز ایران و افغانستان در «یزدان‌آباد» است.